O VERÁN QUE APRENDEMOS INGLÉS NA ALDEA

Ana Mosquera

Aos que están lonxe.

A Xosé Manuel de Fraguas que amaba o  Penegache.

A miña primeira amiga de infancia chamábase Celsita. Os seus pais marcharan ao Canadá e vivía no fondo do lugar. O meu pai estaba en Venezuela.  Celsita é un ano e medio escaso máis vella ca min. Ten tres irmáns pequenos, Manola, criouse en Fondóns coma nós. Tera en Quintela, Xulio en Canadá.

Arriba dentro da discoteca Nova 76 de Celanova. Abaixo Caixa de Rexistro na actualidade.

Despois eles agrupáronse en Toronto. Eu marchei a Caracas. Volvemos todos a Vigo, pasamos veráns xuntos en Fondóns na puberdade. Eles marcharon a Toronto de novo. A miña prima veu de Caracas. A miña prima volveu marchar.

Aquel verán de 1988, Celsa, Tera, Manola e Xulio, viñeron a pasar todo o verán. A miña prima levaba anos instalada en Vigo. Celso, Rosa, Joselito… sempre nós.

Polas tardes, a unha poza acondicionada como piscina, chagaban outros amigos. Xosé Manuel de Fraguas tiña paixón polo Penegache. Nós aínda éramos moi novos para entender a montaña, pero parte do meu entusiasmo polo planalto transmitiumo Xosé Manuel naquelas tardes.

Na piscina falábase indistintamente galego, castelán e inglés, aínda que tamén había quen falaba en alemán e francés. Ao principio do verán só os de Canadá e un retornado de Atlanta se manexaban en Inglés. Eu pronto comecei a usar o meu pésimo inglés de colexio de monxas con Celsa, como lingua secreta diante dos mozos que nos gustaban, algo que uns anos antes xa facía con Espe, outra amiga criada en Canadá que finalmente tamén marchou a Toronto cos seus pais

Celsa en 1988

Cando me din conta podía comprender as disputas entre os catro irmáns e incluso traducilas. Nunca se me ocorreu que a inmersión no inglés podía vir a Fondóns. Cando conto isto sempre percibo alguén que ri, incrédulo. Pero nas aldeas de Galicia sempre se falaron varias linguas estranxeiras.

Todos os veráns de aldea tiñan unha última festa de despedida. En Leirado  era a da nosa parroquia. O día 8 de setembro.

Fomos conscientes de que se acababa aquel verán, de que nos faciamos maiores, e de que se acababa aquel mundo que tanto queriamos. Para min foi o último verán na aldea.

Foto do veran de 1988 que mandou Celsa desde Canadá e que deu orixe
 a esta entrada

Na véspera da festa fixemos unha queimada, que é como se chamaban antes os botellóns.  Unha pequena pota de queimada e varios caldeiros da tenda con botellas de xenebra e Kas de limón ou coca cola.

Un estudante de medicina deliberaba a berros sobre a eficiencia das vitaminas do grupo B en caso de coma etílico. Eu bebía e charlaba feliz en compañía do meu amor de xuventude. Ese foi tamén o derradeiro coqueteo xuvenil que tivemos.

Presa de San  Miguel-Río Deva.

Celsa marchou uns días despois. Choramos xuntas cun relato de Castelao no que dous mariñeiros, un que fala inglés e outro que fala francés, nun porto lonxano do norte e despois de emborracharse, saen cantando “lanchiña que vas en vela…”, mentres pola faciana do taberneiro cae unha bágoa ao tempo que canta polo baixo: “lanchiña que vas en vela…”. Aquilo era un resumo da nosa vida. Celsa levouse “Cousas”.

Máis ou menos todos foron índose, uns máis perto, outros máis lonxe.

Nunca máis nos volvemos xuntar fisicamente.

Xose Luis Rivera traballou en Vigo nunha cafetería, até que se foi para unha granxa. Hai máis de vinte e cinco anos que non o vexo.

Fondóns

Xosé Manuel de Fraguas non soportou que aquel mundo que tanto quería se esborrallase. O seu corpo deixounos en novembro.

O Facebook e a internet permítennos volver a reunir aos superviventes daquel grupo. Aquel modo de vida xa non existe. A piscina de Joselito tampouco, pero hai unhas piscinas mellores. E podemos aprender de José Manuel de Fraguas a descifrar os misterios da montaña, visitar a vila de Celanova ou Milmanda… Desde este blog faremos todo o posíbel para darvos razóns para volver a estas terras.

Xosé Manuel